Blauw, Bont en Oranje
Op Paleis Het Loo zijn bloemen, porselein en Delfts aardewerk overal zichtbaar. Dit is vooral de verdienste van Koningin Mary, de eerste bewoonster van het paleis. Sinds deze maand zijn de Delfts blauwe tuinvazen weer te zien in de paleistuinen.
Tuinvazen
De afgelopen maanden is hard gewerkt om de tuinen van Paleis Het Loo klaar te maken voor het nieuwe seizoen. De kans op vorst is geweken en dus kunnen de Delfts blauwe tuinvazen weer de tuin in. Ze geven met hun blauwwitte glazuur extra kleur en glans aan de tuin en verwijzen naar de tuinvazen van Delfts aardewerk die in de tijd van Koning-stadhouder Willem III en Koningin Mary II de tuinen en het interieur van Paleis Het Loo sierden. De 45 tuinvazen zijn vorig jaar in opdracht van Paleis Het Loo gemaakt door Koninklijke Tichelaar in Makkum, dankzij een genereuze bijdrage van de BankGiro Loterij.
De vazen zijn gereproduceerd naar nog bestaande vazen van Delfts aardewerk uit Schloss Favorite in Baden-Württemberg, Erddig Hall in Wales en Paleis Het Loo. Alle drie de modellen komen overeen met de scherven die zijn gevonden bij de voormalige Orangerie en het ‘keuken-keldertje’ van Mary in de Koninginnetuin. Mary was een groot liefhebber en promotor van Delfts aardewerk. In de Oostvleugel van Paleis Het Loo is de presentatie ‘Blauw & Bont, Delfts blauw in de paleistuinen‘ te zien. Hier vindt u meer informatie over de liefde van Mary voor Delfts blauw en over de geavanceerde manier waarop de nieuwe tuinvazen zijn geproduceerd.
Pronkkan
Niet alleen buiten, maar ook binnen sierde het Delfts aardewerk het interieur en droeg het bij aan de vorstelijke uitstraling van Willem en Mary. Een van de pronkstukken op Paleis Het Loo is een enorme kan van maar liefst 69 centimeter hoog. Twee van dergelijke kannen bevinden zich in de collectie van de Britse Koningin Elizabeth II en zijn afkomstig van Willems en Mary’s Londense paleis Hampton Court. Deze kannen waren voor de sier en werden hoogstwaarschijnlijk niet gebruikt om uit te schenken.
De meest kwetsbare plek van deze zware kannen laat zich raden: het oor. Bij het exemplaar op Paleis Het Loo is het oor ooit helemaal afgebroken en verloren gegaan. De reconstructie was inmiddels ernstig verkleurd. Restaurator Kate van Lookeren Campagne heeft de kan onder handen genomen. Voor de vorm van het oor en de decoratie heeft ze gekeken naar de kannen van Hampton Court. Een hele uitdaging, want deze zijn iets groter en anders van beschildering. De kan ziet er nu weer prachtig uit en pronkt in de Oude Eetzaal.
Oranjeboom
Oranjebomen zie je overal terug op Paleis Het Loo. De Delfts blauwe tuinvazen in de Koninginnetuin zijn bijvoorbeeld gevuld met oranjeboompjes, waarvan Paleis Het Loo een hele collectie heeft en sommige meer dan driehonderd jaar oud zijn! De oranjeboom staat symbool voor de Oranjes en zie je als decoratie op allerlei voorwerpen. Ook op een glas dat Paleis Het Loo onlangs heeft aangekocht is een oranjeboom afgebeeld. Aan de boom hangt het wapen van Stadhouder Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen. Wie goed kijkt, ziet in de boom drie oranjeappeltjes die verwijzen naar hun drie kinderen: Louise, Willem (de latere Koning Willem I) en Frederik.
Het glas is bijzonder omdat de glasgraveur zijn naam op het glas gegraveerd heeft met een jaartal: I. SPAAN 1787. Nog specialer wordt het glas door de tekst: ‘VIVAT ORANJE EN PRUISEN’ en ‘ORANJE AAN NEDERLAND GEHUWD, ZAL BLOEYEN HOE DE NYD OOK GRUWD’. Hierdoor weten we dat het glas gemaakt is naar aanleiding van het herstel van de stadhouderlijke macht van Willem V in 1787: in dat jaar werd met hulp van de troepen van de Pruisische koning – de broer van Wilhelmina van Pruisen – het verzet van de patriotten de kop ingedrukt. Ongetwijfeld hebben orangisten met dit glas vele toosten op de Oranjes uitgebracht. Het glas is te zien in de Oostvleugel van het paleis.
